Μερικοί Ψυχολόγοι και Γιατροί αντιδρούν στην Τηλεοπτική Βία...

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ τονίζουν ότι το έλλειμμα ανθρωπιάς και αλληλεγγύης μάς οδηγεί σε κόσμο βαρβαρότητας

SOS για τα «παράθυρα» της βίας

Τριάντα τρεις επιστήμονες, κυρίως ψυχίατροι και ψυχολόγοι, με επιστολή τους κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τον τρόπο που ορισμένα ΜΜΕ παρουσιάζουν τη βία και τις συνέπειες στην κοινωνική συγκρότηση. Οπως τονίζουν:

Ολο και πιο συχνά βλέπουν το φως της δημοσιότητας τραγικά γεγονότα της καθημερινής ζωής, η παρουσίαση της βίας είναι επίσης όλο και πιο συχνή.

Ο τρόπος που χειρίζονται τέτοια συμβάντα ορισμένα από τα ΜΜΕ δεν είναι κεραυνός εν αιθρία.

1. Βομβαρδίζουν, στην κυριολεξία, τον ψυχισμό με εικόνες, πληροφορίες, αισθήσεις οι οποίες είναι και πρόωρες και υπέρογκης μάζας, για τις δυνατότητες επεξεργασίας και απορρόφησής τους από τα παιδιά και τους εφήβους.Η εικόνα του κόσμου που δημιουργείται είναι: ότι δεν είναι ασφαλής· ότι είναι, εξ ορισμού, επικίνδυνος και βλαπτικός...

2. Υποβάλλουν την ιδέα ότι ανάμεσα στον χώρο της απόλυτης ελευθερίας, δηλαδή στις επιθυμίες και τη φαντασία μας, από τη μια, και τη δυνατότητα και το επιτρεπτό της υλοποίησης, από την άλλη, δεν υπάρχει διαφορά... Πράγμα που σε ασυνείδητο, αλλά και σε συνειδητό επίπεδο μεταφράζεται ως παντοδυναμία των επιθυμιών μας.
Σε μια τέτοια περιρρέουσα ατμόσφαιρα γιατί να εκπλήσσονται κάποιοι -υποκριτικά;- με τις πράξεις βίας καθώς και με τη διάδοσή τους;

3. Μέσω της δημόσιας έκθεσης του ιδιωτικού πόνου παρεμποδίζονται οι διαδικασίες του φυσιολογικού πένθους... Είναι αδύνατον να το μοιραστεί κανείς πραγματικά με χιλιάδες τηλεθεατές και αναγνώστες. Η δημόσια έκθεση, μαζί και με την εμπορική και ηδονοβλεπτική εκμετάλλευση που υφίσταται το άτομο, το μόνο που «πετυχαίνουν», εκτός από ένα 15λεπτο «προσωπικής δόξας» και την ψευδαίσθηση ότι μοιραζόμαστε κάτι, είναι: παρεμποδίζουν τις φυσιολογικές διαδικασίες του πένθους και απλά εκτονώνουν και απωθούν τον πόνο, με συνέπεια τη συσσώρευση παθογόνων στοιχείων στον ψυχισμό.Οι παραπάνω επιπτώσεις δεν αφορούν μόνο τους ανήλικους. Τα καθημερινά μικρά και μεγάλα πλήγματα σε συνειδητό και ασυνείδητο επίπεδο «σπάνε» την αντοχή και τη συνοχή του ψυχισμού και ενσταλάζουν ανασφάλεια και λογικές παντοδυναμίες και ανομίας και στους ενήλικους.Το ότι τα φαινόμενα αυτά γνωρίζουν έξαρση τα τελευταία 10-15 χρόνια δεν σημαίνει ότι παλαιότερα υπήρχε η «παλιά, καλή αγγελική» Ελλάδα, χωρίς βία και διαστροφικές καταστάσεις.

Η «παραδοσιακή» οικογένεια, η οποία ευτυχώς αρχίζει να απομυθοποιείται, εμπερίκλειε στον τρόπο δόμησης και λειτουργίας της τρομακτική βία... Και ιδιαίτερα απέναντι στις γυναίκες και τα παιδιά. Ακόμη, η «παραδοσιακή» κοινωνία, με τη λογική της φάρας και του κλειστού κύκλου των «δικών μας», υπέτασσε, επί κοινής εξοστρακισμού, τις ατομικές επιθυμίες και τη διαφορετικότητα...Ετσι, στην αναζήτηση λύσης στα σημερινά ζητήματα θα ήταν λάθος να επιθυμούμε την επιστροφή σε ένα «αγνό» παρελθόν. Αυτό, εξάλλου, δεν υπήρξε ποτέ. Είναι μια παρελθοντολάγνα φαντασίωση..

Από την άλλη η «καθημερινή» και η επαγγελματική μας εμπειρία καταδεικνύει ότι στο «σήμερα» δεν είναι όλα για «πέταμα». Οι άνθρωποι που αναζητούν μια υπεύθυνη, συνειδητή θέση στην κοινωνία είναι όλο και περισσότεροι. Αναζητούν την εκδήλωση της ατομικότητάς τους, σε συσχέτιση κι όχι σε αντιδιαστολή με το σύνολο. Τους συναντά κανείς στις «μικρές» στιγμές της καθημερινότητας -και φυσικά όχι στις αρένες κάποιων ΜΜΕ...Σε σχέση με τις ευθύνες της οικογένειας:Ενας μεγάλος αριθμός γονιών, που δεν έχουν χρόνο να ασχοληθούν με τα παιδιά τους, είναι αναγκασμένος να λειτουργήσει έτσι λόγω της οικονομικής ανέχειας, όπως επίσης και λόγω των ανεπαρκειών του εκπαιδευτικού συστήματος. Τα υπερφορτωμένα προγράμματα δεν είναι πάντα αποτέλεσμα του μικροαστισμού των γονιών. Είναι απόλυτο και αυθαίρετο να τοποθετούνται όλοι οι γονείς σε μια κατηγορία. Το φαινόμενο έχει πολλαπλές όψεις.Ακόμη, ένα χαρακτηριστικό άγχος πολλών σημερινών γονιών είναι το να μην επαναλάβουν τα δεσποτικά, καταπιεστικά στοιχεία του παρελθόντος. Και αυτό είναι αξιόλογο στοιχείο ανέλιξης των συνειδήσεων. Ομως κάτω από το βάρος αυτού του άγχους, μέσα σε συνθήκες που προάγουν την έλλειψη ορίων, η κατάσταση ορισμένες φορές εκτινάσσεται στο άλλο άκρο. Δηλαδή, στο να μην τίθενται όρια. Αυτή η κατάσταση φυσικά σε ένα πρώτο επίπεδο και «βολεύει» και αρέσει στα παιδιά. Ομως, τελικά, αφήνει το παιδί χωρίς αίσθηση ορίων και ως εκ τούτου δημιουργεί αίσθημα ανασφάλειας... Επιπλέον η έλλειψη ορίων συμβάλλει στην εγκαθίδρυση της λογικής τής παραβατικότητας.

Παράλληλα, στο θέμα που συζητάμε, η ευθύνη και η συμμετοχή του κάθε πολίτη είναι σημαντική. Μπορούμε να κλείσουμε την τηλεόραση. Να πούμε όχι στις καταναλωτικές απαιτήσεις των παιδιών... αλλά και του εαυτού μας. Να συγκρουστούμε κάποιες φορές με τα παιδιά (ρόλος του γονιού είναι και η κατανόηση, η αγάπη αλλά και το «όχι»). Μπορούμε να αρνηθούμε να εκθέσουμε τον πόνο μας και τον εσωτερικό μας κόσμο στην κοινή θέα και να ψάξουμε να ξαναβρούμε τους φίλους και τους γείτονες σε καθημερινές συναντήσεις και γιορτές. Αυτές είναι «μικρές» καθημερινές αλλαγές που μπορούν να γίνουν.Οι πρακτικές που αναφέραμε παραπάνω είναι διαστρεβλωμένος, παθολογικός ναρκισσισμός.Αυτό το γενικότερο πνεύμα και οι πρακτικές βάλλουν και διαρρηγνύουν τη σφαίρα του φυσιολογικού ναρκισσισμού, δηλαδή το θεμελιακό επίπεδο οργάνωσης του ψυχισμού των ατόμων. Ως φυσιολογικός ναρκισσισμός εννοείται μια επαρκώς ανθεκτική και ευλύγιστη οργάνωση του ψυχισμού...Οι πρακτικές αυτές βάλλουν επίσης την κοινωνική συνοχή, τα θεμέλια της κοινωνικής συγκρότησης. Δηλαδή τον ελάχιστο απαιτούμενο βαθμό αλληλεγγύης, ανθρωπιάς, σεβασμού και ευνομίας, ώστε να υπάρχει κοινωνία ανθρώπων. Η σημερινή κατάσταση μπορεί να οδηγήσει στο να είμαστε οι βάρβαροι του αύριο. Πλάσματα και σχέσεις ψυχρές, ωμές, πραγματοποιημένες, σκληρές και άνομες. Ενας εμφύλιος πόλεμος όλων εναντίον όλων. Το δίλημμα που έχουμε μπροστά μας είναι: ανθρώπινη κοινωνία ή βαρβαρότητα.

Υπογράφουν οι:

Αθανασιάδη Χριστίνα, λογοπεδικός, Αντζελ Αλβέρτος, αναισθησιολόγος, Αλεξανιάν Γιάννης, ειδικευόμενος καρδιολόγος, Αποστολάκου Ελένη, παθολόγος, Βαρτζέλη Νάγια, πνευμονολόγος, Βελονάκης Γιώργος, γιατρός, Γέρου Εφη, ψυχολόγος, Γιακράς Μάκης, ψυχίατρος, Δικαιάκος Μιχάλης, ψυχίατρος, Διονυσόπουλος Θοδωρής, ψυχίατρος, Ζεΐκου Εβελίνα, ψυχολόγος, Θεοδωρόπουλος Τάκης, ψυχίατρος, Καλαμπόγια Πόπη, ψυχολόγος, Καλύβης Γιώργος, λογοπεδικός, Κοσμοπούλου Ολγα, παθολόγος, Κρυσίλας Χρήστος, ψυχολόγος, Λάλος Προκόπης, ειδικευόμενος ψυχίατρος, Μαγκλάρη Μαρία, ψυχολόγος - δραματοθεραπεύτρια, Μάτσα Κατερίνα, ψυχίατρος, Μανωλικάκη Μαρία, ψυχίατρος, Μεγαλοοικονόμου Θόδωρος, ψυχίατρος, Μερκλ Κριστίνε, ψυχολόγος, Μπουρνιά Μάρθα, παιδοψυχίατρος, Νικολαΐδης Γιώργος, ψυχίατρος, Οικονομίδης Δημήτρης, ψυχίατρος, Παπανδρέου Χρήστος, επιμελητής Δομών Πρόνοιας, Παπανικολάου Πάνος, νευροχειρουργός, Παράσχη Ευγενία, λογοπεδικός, Πλέσια Ελένη, αναισθησιολόγος, Πλάτη Μαρία, ψυχολόγος, Σιώκου Μένη, ψυχολόγος, Σταματογιάννη Δάφνη, ψυχολόγος, Σακελλαρόπουλος Παναγιώτης, καθηγητής Ψυχιατρικής - Παιδοψυχιατρικής.

Ελευθεροτυπία - Απογευματινή Αδέσμευτη Εφημερίδα